გერმანია, ისევე როგორც ევროკავშირის დანარჩენი ქვეყნები, უარს იტყვის რუსულ ნავთობზე, გაზზე, ნახშირზე, გერმანიის ეკონომიკის სამინისტროს, ევროკავშირის ხელისუფლების გეგმის მიხედვით.
2022 წლის იანვარში რუსეთის წილმა გერმანიაში ნავთობისა და გაზის მიწოდებაში 24,1 პროცენტი შეადგინა, გერმანიის ქვანახშირის ბაზარზე, რუსეთის წილი 49,1 პროცენტია, ხოლო ლითონები – 6,7 პროცენტი, იტყობინება ადრე გერმანიის ფედერალური სტატისტიკური სამსახური. .
Financial Times-ის ცნობით, ბაზრის ეს ტრანსფორმაცია უფრო მაღალ ფასებს გამოიწვევს. უპირველეს ყოვლისა, ნავთობის ფასი მკვეთრად გაიზრდება – მსოფლიოში ჯერ კიდევ არის ნავთობის დეფიციტი, OPEC+-ის ქვეყნები, რომლებიც ფლობენ მსოფლიო ნავთობის მარაგის 2/3-ს, უარს ამბობენ წარმოების გაზრდაზე. შეერთებულ შტატებში გარემოსდაცვითი მთავრობის პოლიტიკა ზღუდავს ახალ ინვესტიციებს ნახშირწყალბადების წარმოებაში და აშშ-ს ფიქლის კომპანიებს არ სურთ წარმოების გაზრდა არსებულ ჭაბურღილებზე ფასების ვარდნის შიშით, რაც გამოიწვევს მათი ბიზნესის დაშლას.
შეერთებულმა შტატებმა გამოაცხადა რუსულ ნავთობზე სანქციების დაწესების გეგმები და დაჟინებით მოითხოვა, რომ ევროკავშირმა უარი თქვას რუსეთის ენერგორესურსებზე.
სანქციები ჯერ არ დაწესებულა, მაგრამ სავაჭრო კომპანიები, ბანკები, გადამზიდი კომპანიები, მზღვეველები და გადამამუშავებელი კომპანიები უკვე თავს არიდებენ რუსულ ნავთობს, რათა შეზღუდვების დაწესების შემთხვევაში ფული არ დაკარგონ.
Financial Times-ის მიერ გამოკითხული ნავთობით მოვაჭრეები ვარაუდობენ, რომ 2022 წელს ნავთობის მსოფლიო ფასი ბარელზე 250 დოლარამდე გაიზრდება.
რუსული ნავთობის ევროპაში უარის თქმის შესახებ განცხადებები იწვევს გლობალური ენერგეტიკული ბაზრის ტრანსფორმაციის ხანგრძლივ პროცესს, განაცხადა ჰეჯ-ფონდის Andurand Capital-ის დამფუძნებელმა პიერ ანდურანდმა FT-ის სასაქონლო სამიტზე ლოზანაში, შვეიცარია.
“რამდენიმე თვეში ჩვენ არ დავუბრუნდებით ნორმალურ საქმიანობას. ვფიქრობ, რუსეთიდან ევროპაში მიწოდება სამუდამოდ დაიკარგება”, – განაცხადა მან. ანდურანის თქმით, რუსული ნავთობის ჩანაცვლების მცდელობა ბარელზე 250 დოლარამდე გაძვირებას გამოიწვევს. მხოლოდ ამაზე ლაპარაკმა გამოიწვია ფასი 121 დოლარამდე მატება, ხოლო ევროკავშირსა და აშშ-სა და რუსეთის ფედერაციას შორის კონფლიქტის პიკზე 4-5 მარტს ფასები ბარელზე 140 დოლარამდე გაიზარდა.
ამ მოსაზრებას იზიარებს Merchant Commodity Fund-ის დამფუძნებელი დაგ კინგი – რუსული ნავთობი, დიზელის საწვავი უახლოეს მომავალში არ დაბრუნდება ევროპულ ბაზარზე, თუნდაც უკრაინამ და რუსეთმა ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმება გააფორმონ. ფასები წელს ბარელზე 200-250-მდე გაიზრდება. “ეს არ არის დროებითი სიტუაცია. ეს იქნება მიწოდების შოკი ნავთობის ბაზარზე”, – გააფრთხილა კინგმა.
აზერბაიჯანული ნავთობისა და გაზის სახელმწიფო კომპანია SOCAR-ის ჰიუსტონის განყოფილების მოვაჭრე დენიელ ჰაუსის თქმით, აშშ-ში ფიქლის ნავთობის მწარმოებლები წარმოების გაზრდას არ ჩქარობენ. იძულებულიც რომ იყოს, ერთი წლიდან წელიწადნახევარამდე დასჭირდება.
სინგაპურში დაფუძნებული სავაჭრო კომპანია Trafigura, ნავთობის სიდიდით მეორე გამყიდველი მსოფლიოში Vitol-ის შემდეგ, გააფრთხილა სასაქონლო დაფინანსების შეფერხების შესახებ. ეს კვლავაც იმოქმედებს მომხმარებლებზე – აშშ-ში, ევროკავშირში საწვავის ფასი რეკორდებს არღვევს, ხოლო აშშ-ში ნავთობზე მოთხოვნამ ახალ რეკორდს მიაღწია.
”ჩვენ უკვე ვიმყოფებით ფიუჩერსების ბაზარზე მოჯადოებულ წრეში. მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ეს ასევე აისახება ფიზიკურ ბაზარზე. ჩვენ უფრო და უფრო ვმუშაობთ მთავრობებთან, რათა ვაცნობოთ მათ ბაზრის შეფერხების ალბათობა, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს გარკვეული საქონლის დეფიციტი“, – განაცხადა ტრაფიგურამ.